Türkiye’de başıboş köpeklerle ilgili uyutma konusundaki yasal düzenlemeler, Hayvanları Koruma Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle belirlenmiştir. Genel olarak yasalar, sahipsiz hayvanların uyutulmasını kısıtlar ve hayvanların korunması, bakımı ve tedavisi üzerinde durur.
Adalet ve Kalkınma Partisi AKP, sokak hayvanlarıyla ilgili yeni düzenlemeler içeren Hayvan Haklarını Koruma kanununda değişikliğe gitmeye hazırlanıyor. Yapılan değişikliğin ise önümüzdeki günlerde Meclis gündemine sunulması planlanıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı doğrultusunda parti yetkilileri tarafından çalışmaları başlatılan ve ‘hayati tehlike’ oluşturdukları gerekçesiyle başıboş sokak köpeklerinin uyutulmasını yasalaştıran kanun teklifini Meclis’e sunmak üzere hazırlanmaya başladılar.
2021 yılının Temmuz ayında yürürlüğe giren Hayvanları Koruma Kanunu’na göre, evcil hayvanlara çip takılarak dijital kimlik getirilmesi ve hayvanları kısırlaştırarak popülasyonlarının azaltılması, sokak hayvanlarının ise koruma altına alınması öngörülüyor. Ancak, son dönemde köpek saldırılarının artmasıyla mağdur olan vatandaşların taleplerinin gerekçe olarak gösterildiği, başıboş sokak köpeklerinin uyutulmasını içeren yasa değişikliğinde son noktaya gelindi.
Başıboş sokak köpeklerinin uyutulması ile ilgili yasa değişikliği kararı sosyal medya üzerinden gündem oldu. Yasa, Parti liderleri tarafından tepkilere neden oldu.
ÖZEL: ‘Biz parayı seçim ekonomisine harcadık, bu köpekleri uyutalım’ demek olmaz!
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel, sosyal medya hesabı üzerinden; “Ülkemizde bir sahipsiz sokak hayvanları sorunu olduğu bir gerçektir. Son günlerde bizimde basından takip edebildiğimiz kadarıyla bu konuda bir hareketlenme var, bir hazırlık var. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi, insan kaynağıyla verilen emekle, harcanan en kıymetlisi zaman ve Meclis imkânlarıyla Ocak 2020’de grubu bulunan siyasi partilerin katılımıyla bir Meclis Araştırma Komisyonu kurdu ve bu komisyon Hayvan Haklarının Korunmasına yönelik olarak raporunu verdi. Bu raporda bu soruna etraflıca yer verildi. Bu raporda uyutma meselesi, hasta ve tedavi edilemez hayvanlar ve kontrolü mümkün olmayan birtakım hayvanlarla sınırlı ve sokak hayvanlarının çoğalmasını engellemeyle ilgili bir uyutma tedbiri kesinlikle burada yok. Ama burada soruna bir müdahale var ve diyor ki rapor, ‘bir hayvan hakları fonu kurulmalıdır. Bu hayvan hakları fonunun gelirleri belediyelerin aldıkları emlak, çevre, temizlik vergilerinden aktarılacak paylar… At yarışından milli piyango gibi şans oyunlarında aktarılacak paylar ve idari cezalardan aktarılacak paylarla bağışlardan oluşmalıdır ve bu fon, barınakların yapılması, kısırlaştırmaların yapılmasıyla ilgili harcamaları bu fondan karşılanabilir ve yeterli kaynak sağlanır.’ Bunu tüm siyasi partiler böyle söyledi ve meclis bunu bu şekliyle karara bağladı. Şimdi bugün tasarruf tedbirleri söz konusu olunca, ‘Efendim, biz parayı seçim ekonomisine harcadık, bu köpekleri uyutalım’ derseniz bunun iler tutar bir tarafı yok. O yüzden bu fon kurulmalıdır ve başta kısırlaştırma olmak üzere barınaklar için bu paralar olmalıdır. Bizim yaklaşımımız Meclis’in kendi raporuna sahip çıkması ve bu fonun mutlaka kurulması yönündedir. Okula giden çocuklar, sabah erken vakitte ibadete giden yaşlılar, aracı olmayan, toplu taşımaya erken vakitte ulaşmaya çalışan, belli bir gelirden yoksun, yoksullar açısından bir güvenlik sorunudur. Meseleye bu sorun görülmeden bakılırsa çözüm olmaz. Diğer yandan da bu hayvanların yaşam hakkı vardır, hayvan hakları vardır, hayvan severlerin hassasiyeti vardır. Ama tasarruf tedbirleri konusunda binlerce, on binlerce, yüzbinlerce candan tasarruf edemezsiniz. Burada çok istikrarlı, çok dengeli, çok bilimsel işler yapmak gerekiyor.” dedi.
ERBAKAN: Sokak Hayvanlarının Uyutulmasına Karşıyız!
Öte yandan Yeniden Refah Partisi (YRP) Genel Başkanı Fatih Erbakan; “Sokak Hayvanlarının Uyutulmasına Karşıyız! Bu inancımıza da uygun olmayan bir davranıştır, insani bir davranışta değildir. Bazı batı ülkelerinde bu yapılıyor olsa bile, bizim onları taklit etmemiz doğru bir yaklaşım değildir. Biz Yeniden Refah Partili belediyelerimizde seçim öncesinde beyannamemizde de ifade ettiğimiz gibi, bu hayvanlarımızı mutlaka toplamak, sokaklarımızı başıboş köpeklerden arındırmak, ancak bu hayvanlarımızı da, o zaman da söyledik, en güzel şartlarda, en modern gelişmiş merkezlerde yaşamlarını devam ettirmek. Veterinerler gözetiminde, uzmanlar gözetiminde ve bu merkezlerinde 24 saat internet üzerinden canlı yayınla halkımız tarafından izlenebilmesi, takip edilebilmesi, halkımızın ziyaretlerine her zaman açık olması ve orada en iyi şartlar altında bu hayvanların yaşatılması. Bizim hedefimiz, projemiz bu ve bununla ilgili belediyelerimiz şimdiden kollarını sıvadılar. Biz dediğim gibi Yeniden Refah Partisi olarak hiçbir canın alınmasını onaylamıyoruz. Bu hayvanların uyutulmasına karşıyız. Bunların bu modern gelişmiş merkezlerde her türlü destek sağlanarak yaşatılması son derece önemlidir.” İfadelerinde bulundu.
Son günlerde sokak köpeklerinin uyutulmasıyla ilgili alınan karar, ülke genelinde büyük tepki topladı. Siyasi parti başkanları ve temsilcilerinden yükselen eleştiriler, kamuoyunda geniş yankı buldu. Kararın ardından birçok ünlü isim ve vatandaşlar, sosyal medya üzerinden sert eleştirilerde bulundu ve durumu bir kriz olarak nitelendirdi.