ZORBALIK

Dünya genelinde bu olumsuz davranış yaygın olarak görülmektedir. Bizim ülkemizde de maalesef okullarda akran zorbalığı davranışı çok sık görülmekte, çocuklar okullarda farklı şekillerde zorbalık davranışı göstermekte ve başka bir çocuk farklı şekillerde zorbalığa maruz kalmaktadır.

Genel anlamda bir eylemin zorbalık olarak tanımlanabilmesi için bazı temel ölçütler gerekmektedir. Bunlar,

• Kasıtlı olarak zarar verme amacıyla saldırgan davranışlarda bulunulması
• Bu olumsuz eylemlerin bir kez değil, sürekli bir şekilde uyguluyor olması
• Taraflar arasında güç dengesinin eşit olmaması
• Genellikle sistematik ve organize davranışlardan oluşması.

Zorbalık Türleri

Fiziksel Zorbalık: Vurma, itme, korkutma, özel eşyalara zarar verme, fiziksel tacizlerde bulunma, haraç alma vb. örnek olarak gösterilebilir.

Sözel Zorbalık: Telefon aracılığı ile rahatsız etme veya tehdit etme, isim takma, fiziksel özellikler veya farklı özellikler ile alay etme, yanlış veya kötü niyetli konuşmalar vb. örnek olarak verilebilir.

Sözel Olmayan Zorbalık: Rahatsız edici bakışlar, el hareketleri, arkadaşlık ilişkilerini etkileme, kişiyi yok sayma vb. davranışlar örnek olabilir.

Genel olarak zorbalık davranışı yukarıda saydığım çeşitler olarak ya da unların birliktelik hali ile görülebilir. Günümüzde bu davranışlar teknoloji ve sanal ortam aracılığı ile daha da artış göstermiştir. Kişiler sosyal medya aracılığı ile görsellerin kötüye kullanımı, tehdit ve rahatsız edici mesajlar aracılığıyla da zorbalık davranışı göstermektedir.

Zorbalığın Nedenleri:

• Kişinin mizacı ve kişiye isteklerini saldırganlık dışında başka yollarla da elde edebileceğini gösterecek birilerinin olmaması bu davranışın ortaya çıkmasında büyük rol oynamaktadır.
• Fiziksel güç kullanımının sorun çözme yöntemi olarak uygulandığı ailelerde, çocuklar ve gençler bu davranışı model alarak kendilerinden yaşça küçük ve güçsüz kişilere de aynı şekilde davranabilirler.
• Anne, baba, öğretmen ve arkadaşlar zorbalığa her boyun eğişlerinde aslında örtülü olarak çocuğa ya da gence zorbalığın işe yaradığı mesajını vermektedirler.
• Kendileri hakkında olumludan daha çok olumsuz sözler duyan çocuklar ve gençler başkalarına saldırarak kendilerini iyi ve güçlü hissetmeye çalışırlar. Olumsuz da olsa bir şekilde dikkat çekmek onlar için önemlidir.
• Özellikle gençler belirli bir akran grubunda yer alabilmek adına zorbalık yapabilirler. Çete şeklinde de görülebilecek bu gruplar okul ortamında göz önünde olmaktan çok büyük haz alırlar.

    Zorbalığa uğrayan kişiler: 

• Kaygı, kızlık, üzüntü duygu durumlarına sahip olabilirler,
• Kendilerini güvende hissetmeyebilirler,
• Benlik saygılarında düşüş görülebilir,
• İçlerine kapanabilirler,
• Zorba kişiden intikam alma gibi düşüncelere sahip olabilirler,
• Okula gitmeme, okuldan kaçma, başka ortamlara girmek istemeyebilirler…

Zorbalıkla Baş Etmek İçin:

• Kişisel güvenliği sağlamak için uğramış olduğunuz ya da şahit olduğunuz zorbalık olayı yetkili kişi ya da kişilere bildirilmelidir. Okullarda bu yetkili kişiler okul psikolojik danışmanlarıdır.
• Zorbalık davranışına uğrayan kişi suçlu değildir. Karşı tarafın bu davranışı göstererek suçlu olduğu bilinmelidir.
• Size zorbalık davranışı gösteren bireye karşı özgüvenli bir duruşunuz olmalıdır. Çekingen bir duruş zorba kişinin bundan destek almasına neden olabilir.
• Eğer zorbalık davranışı gösteren çocuğun ebeveynleri iseniz bununla ilgili uzmanlardan destek almanız önemlidir. Aynı zamanda çocuğu suçlayıcı şekilde değil onu dinleyerek ve suçlamadan iletişim kurmanız ve bu davranışın nedenini anlamaya çalışmanız önemlidir.
• Okuldaki psikolojik danışmanlar ve öğretmenler ile önlemsel çalışmalar için sürekli iletişim ve işbirliği halinde olmalısınız.